Michel Portal (Bayonne1937) de nestor van de Franse jazz behoort al jarenlang tot de absolute top, laat u niet door zijn leeftijd misleiden want op “MP 85” (afk. naam + leeftijd) speelt hij weer als een jonge god. Portal is een multi-instrumentalist, hij speelt klarinet, basklarinet, saxofoon en bandoneon en hij componeert natuurlijk, behalve in de jazz was hij ook actief in de klassieke- en de hedendaagse moderne muziek. Op dit album is hij te horen op sopraansax, basklarinet en B-flat klarinet, zijn begeleiders zijn ook van een hoog kaliber, de bekende Duitse trombonist Nils Wogram (Braunschweig 1972), contrabassist Bruno Chevillo (1959), een van de groten uit de Franse avant-garde jazz, pianist Bojan Z (1968) uit Servië (Z staat voor zijn tongbrekende achternaam Zulfikarpasiç) en behorend tot de wereldtop en tenslotte uit België Lander Gyselinck (1987) bekend van o.a. het Labtrio en Stuff.

Ik las ergens dat dit Portal’s eerste album is sinds 10 jaar, maar dat is onzin, zijn laatste was uit 2017 met o.a. zijn maatje Henri Texier, opgenomen tijdens het jaarlijkse La maison de la culture d’Amiens. Het imponerende gezelschap dat te horen is op “MP85”ontstond in 2018 toen Portal ‘carte blanche’ had op het Europa Jazz festival. Zijn voorlaatste cd “Live at Theater Gütersloh“ uit 2016 werd door mij indertijd ook gerecenseerd voor Rootstime, bovendien is mijn cd collectie ruimschoots gevuld met zijn omvangrijke oeuvre wat ik pas laat leerde kennen omdat Franse muziek en zeker de Franse jazz in Nederland nauwelijks enige aandacht krijgt in de omroep, behalve tijdens de Tour de France als alle Franse pop cliché ’s weer de revue passeren. Maar geen geklaag, de radio heeft afgedaan als muzikaal medium en mijn muziekverzameling puilt inmiddels uit van fantastische Franse Jazzmuziek.

Het openingsnummer “African Wind” bevat een heerlijke melodie die je onmiddellijk in de greep neemt en stimuleert tot mee neuriën, ook valt gelijk het hechte geluid op van dit superieure kwintet. In “Full Half Moon” wordt de spanning flink opgevoerd door Bojan Z en vooral door het complexe drumspel van Gyselinck, Portal excelleert als immer vooral op de basklarinet. In het dromerige “Armenia” bewijst Wogram dat hij inmiddels tot de wereldtop behoort op zijn “schuiftrompet”. Met “Jazzoulie” lijken we aanvankelijk de wereld van de free jazz te betreden, maar alles blijft redelijk omkadert en mede door Bojan op keyboards schuift het zelfs meer richting jazzrock. In “Mino-Miro” dartelt de muziek rond gelijk een vlinder in een bloementuin, een mens wordt er zelfs in deze lockdown misère vrolijk van.

”Split the difference” werd geschreven door Nils Wogram die hier een duel aangaat met de klarinet van Portal en een razende Bojan op de toetsen en alweer fantastisch stuwend spel van de slagwerker van dienst, voor mij een van de revelaties van dit album. “Desertown” begint met donkere piano akkoorden, meeslepende klarinetklanken en subtiel schuifwerk van Nils, zo ontstaat een sfeervol geheel waarin de luisteraar wordt ondergedompeld, een uitermate spannend stuk muziek dat prima zou dienen als soundtrack bij een thriller, zo’n beetje in de sfeer van Ascenseur pour l’échafaud van Miles. Het album eindigt met een Baskisch volksliedje “Euskal Kantua”, een heerlijk muziekje en een toepasselijk einde van een buitengewoon geslaagd album van vijf topmuzikanten.

Jan van Leersum